Alkolün Vücuttaki Etkileri Neden Kişiden Kişiye Değişir?
Karaciğerde bir dizi enzimatik reaksiyonla parçalanır.Bu sürecte rol alan enzimler ve genleri kisaca ifade ettikten sonra somut örnegini verebiliriz.
Alkol Dehidrojenaz(ADH) → ethanolü daha toksit bir bileşik olan asetaldehite dönüştürür.
Örnek : Bazi insanlarin ADH1B genindeki spesifik bir varyant örnegin (ADH1B*2) alkolü jet hızında asetaldehite dönüştürür. Bu durum alkol alindiginda hızlıca YÜZDE KIZARMA ve MİDE BULANMA gibi etkilerin ortaya cikmasina neden olabilir. Bu durumda bu kişinin daha az alkol törelansının oldugunu net olarak ifade eder.
Kaynak Alkol dehidrogenaz https://www.uniprot.org/uniprotkb/P00325/entry
Aldehit Dehidrogenaz (ALDH)→ Bu enzim asetaldehiti daha az zararli olan asetata dönüştürür. ALDH2 genindeki varyanlarin önemi büyüktür.
Örnek → Doğu asya kökenli popülasyonlarda yayginlaşmis olan ALDH2*2 gen varyanti ALDH2 enziminin işlevsiz bir formunu üretir. Alkol alindiginda asetaldehitin vücütta hızla birikmesine neden olarak YÜZDE KIZARMA , BAŞ AGRISI , KALP ÇARPINTISI gibi sonuçlara yol açar. Bu kişiler alkolü ya hiç içemez, yada çok az tüketir .
Aldehit dehidrogenaz, mitokondriyal → https://www.uniprot.org/uniprotkb/P05091/entry
Gama-Aminobütirik Asit (GABA) Reseptörleri → GABA beynin ana inhibitör (yavaşlatıcısıdır) nörotransmitteridir. Alkol GABA reseptörlerini aktivite ederek merkezi sinir sistemini YAVAŞLATIR. Bu durum SAKİNLEŞTİRİCİ ve SEDASYON etkisi yapar.
Örnek → GABRA2 genindeki bazı varyantlara sahip kişilerde alkolün sakinleştirici etkilerine daha duyarli olabilir. Daha az alkolle daha FAZLA RAHATLAMA hissetmelerine veya UYKULU hale gelmelerine neden olabilir.
Kaynak https://www.uniprot.org/uniprotkb/P47870/entry
Dopamin Sistemi → Dopamin ödül ve motivasyon sistemlerinde önemli rol oynar. Alkol dopamin salımını artırarak HAZ DUYGUSU YARATIR.
Örnek → Dopamin D2 reseptörü (DRD2) genindeki belirli varyantları barındıran bireyler, alkolün ödüllendirici etkilerine karşı farklı yanıtlar verebilir. Bazıları alkolün İYİ HİSSETTİREN etkilerini daha yoğun deneyimlerken, diğerleri daha az etkilenebilir, bu da alkol bağımlılığı riskini etkileyebilir.
KAYNAK https://www.uniprot.org/uniprotkb/P14416/entry
Opiyoid Sistemi→ Beynin doğal opiyoid sistemi de alkolün etkilerinde rol oynar. Alkol, mü-opiyoid reseptörlerini (OPRM1) etkileyebilir.
Örnek: OPRM1 genindeki belirli bir varyanta sahip bireylerin (örneğin A118G polimorfizmi), alkolün etkilerine karşı daha hassas olduğu ve naltrekson gibi alkol bağımlılığı tedavisinde kullanılan ilaçlara daha iyi yanıt verdiği gözlemlenmiştir.
Kaynak https://www.niaaa.nih.gov/health-pr...tion-interactions-potentially-dangerous-mixes
Vücut Suyu Oranı: Alkol, vücudun yağ dokusunda değil, su içeriğinde çözünür.
Örnek → Aynı kiloda olsalar bile, kas oranı yüksek olan kişilerde vücut suyu oranı daha fazla olduğu için alkolden daha az etkilenirler. Bunun nedeni, alkolün vücut suyunda çözünmesidir. Kadınların genellikle erkeklere göre daha az vücut suyu ve daha fazla yağ dokusu olması, onların alkolden daha hızlı etkilenmelerine yol açar.
Kaynak → https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6761697/
Karaciğer Sağlığı ve Enzim Aktivitesi: Karaciğer, alkolün ana metabolizma organıdır.
Örnek: Kronik karaciğer hastalığı (örnegin siroz) olan bir kişinin karaciğeri, alkolü sağlıklı bir karaciğere göre çok daha usul usul (yani yavaşca )işleyecektir. Bu durum, aynı miktarda alkol alındığında toksik maddelerin vücutta daha uzun süre kalmasına ve alkolün etkilerinin çok daha şiddetli olmasına yol açar.
Kaynak → https://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085(63)80134-1/fulltext?
Hormonal Durum: Kadınların özel günleri (adet) sırasındaki hormonal dalgalanmalar veya menopoz gibi yaşam evreleri, alkole karşı duyarlılığı etkileyebilir.
Örnek→ Bazı kadınlar adet döngüsünün belirli evrelerinde (örnegin adet öncesi veya sırasında) alkole karşı daha hassas hissedebilir, bu da daha az miktarda alkolle daha belirgin etkiler yaşamalarına neden olabilir.
Kaynak →https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6761697/
Mide Boşalma Hızı→ Midenin içeriği ve boşalma hızı, alkolün kan dolaşımına ne kadar hızlı emileceğini belirler.
Örnek→ Yemek yedikten hemen sonra alkol almak, alkolün mide boşalma hızını yavaşlatır ve emilimini geciktirir. Bu nedenle, tok karnına içilen alkolün etkileri daha yavaş ve genellikle daha az şiddetli olurken, aç karnına içilen alkol etkisini daha çabuk gösterir.
Kaynak → https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1705129/
Kullanılan ilaçlar da alkolün etkisini değiştirebilir. Bazı ilaçlar, alkol metabolizmasında rol oynayan enzimleri (örn. sitokrom P450 enzimleri) inhibe edebilir veya indükleyebilir. Bu, alkolün vücutta kalış süresini veya yoğunluğunu artırabilir. Sitokrom P450 Enzimleri (CYP): Karaciğerde bulunan bu enzim ailesi, birçok ilacın ve toksinin metabolizmasında rol oynar. CYP2E1 gibi bazı CYP enzimleri alkol metabolizmasına da katkıda bulunur.
Örnek → Bazı ilaçlar (örneğin bazı antidepresanlar veya antihistaminikler) karaciğerdeki CYP2E1 gibi alkol metabolizmasında rol oynayan enzimleri etkileyebilir. Bu ilaçları kullanan bir kişi alkol aldığında, alkolün vücutta kalış süresi artabilir veya etkileri beklenenden daha şiddetli olabilir, çünkü ilaç enzimin normal işleyişini bozar.
Kaynak → https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6371814/
Önemli bilgilendirme → okumuş oldugunuz bu makale farklı biyolojik ve fizyolojik süreçlerin birleşimini ifade eder verdigim , kaynaktan ileriye bazi konularda ise geriye giderseniz , bu konuda bahsedilen sonuçlari elde edeceksiniz.
Son düzenleme: